Üniversite sınavını kazanıp İstanbul’a geldiğim dönemde bizim oraların (Mersin ve çevresinin yani) yemeklerini özlemek dayanılmaz bir hal almıştı. Midesine düşkün biri olarak da bulmaya çalışmak giderek rutindi artık. Haberi gelen her yeni “tantuni dükkanı”nı denemekten kendimi alamıyordum. O dönemde yurtta kaldığım için eve yapılabilecekleri deneme fırsatım da yoktu haliyle. Ben de (özellikle Taşkışla’daki sınıf arkadaşlarıma) canımın çektiklerini anlatarak onları bir anlamda bezdiriyordum. Hemen her yemeği anlatıyor, hiç olmadı mümkün olanları da Mersin’e gittikçe getiriyordum (az cezerye, kerebiç taşınmadı memleketten). Ancak bir türlü “batırık”ı anlatamıyor, “kısırın sulusu gibi bir şey ama daha farklı, daha ötesi” demekten öteye geçemiyordum (kendime önemli not: Blog’u yazmaya ilk başladığımda hemen bizim oraların lezzet duraklarına dair ön bilgiler vermiştim, bu gidişle yemeklerin devamını getirmem gerekecek).
Yeni yılın başında, oradaki işleri de tamamlayabilmek için Mersin’e gitme ve oradaki eş-dostu görme fırsatı buldum. Hele bir de özlediğim yemekleri yeme şansım oldu ki tadından yenmedi yani. E fırsat bu fırsat, aldım fotoğraf makinesini elime, Türkan Abla mutfağa gidince düştüm peşine. Böylece senelerdir anlatmaya çalıştığım “batırık”ın yapışını sizinle paylaşabiliyorum.
Kısır tarifinden hatırlayacağınız üzere aslında bu tip yemeklerin tarifi için ölçü vermek çok da kolay değil, büyüklerden öğrenildiği haliyle, göz kararı olarak hazırlanıyor yiyecekler. Kolaylık olsun diye kişi sayısı- bulgur miktarına göreceli miktarları öğrendiğim kadarıyla sizinle paylaştım (bu arada önemli not: aşağıdaki fotoğrafları bulunan batırık, 10-12 kişilikti, gözünüz yanılmasın).
gerekenler:
– ince- köftelik bulgur (kişi başı bir çay bardağı)
– kavrulmuş tahin (her 3 çay bardağı bulgur için 1 çay bardağı)
– biber- domates salçası (3 çay bardağı bulgur için 1 çorba kaşığı)
– kuru soğan
– domates
– salatalık
– yeşil soğan
– yeşillik (maydanoz, nane, marul)
– kavrulmuş yer fıstığı
– kurutulmuş domates
– tuz- karabiber- kimyon
– limon suyu
– nar ekşisi
– haşlanmış lahana ve soğan (tercihen)
Kısır, sarımsaklı köfte gibi yöresel yemeklerde olduğu gibi batırık için de ince- köftelik bulguru tercih etmek gerekiyor.
Tercihen teflon tavanın içinde bulgur miktarına göre ölçtüğünüz tahini kısık ateşte ısıtın. İçinde topak oluşmamasına ve dibinin tutmamasına özen gösterin.
Batırık sulu bir yiyecek olduğundan derince bir kapta hazırlamanız uygun olacaktır.
Ilık suyla ıslatılan ve yumuşatılması sağlanan bulgura ince doğranmış kuru soğan ve salça ekleyin.
Türkan Abla evde domates-biber karışık hazırladığından, tek tip salça görüyorsunuz.
Salça ve soğan karışana kadar yoğurun ve kavrulmuş olan tahini ekleyin.
Tahin yerine veya ilave olarak kavrulmuş susam (küncü) de kullanmak mümkün.
Yoğurmaya devam ederken bir miktar domates ekleyin.
Dört mevsim yapılabilen bir yiyecek olan batırık’ı kışın yapacaksanız Türkan Abla’nın yaptığı gibi kurutulmuş domatesi rondodan geçirip, sıcak suyla ıslatıp karışıma eklerseniz tadı daha yerinde olur.
Malzemeler karıştığında doğramış olduğunuz domates, salatalık ve yeşilliği (maydanoz, nane, yeşil soğan, marul yada istediğiniz diğerleri) ekleyin.
Bu karışıma kavrulmuş, kabukları soyulmuş ve irice dövülmüş yer fıstığını ekleyin.
Eklediğiniz domates ve yeşillikleri çok da ezmeden karıştırıp limon ve nar ekşisini ekleyin. İçinde tahin olduğundan ayrıca yağ koymaya gerek kalmıyor. Kullanmış olduğunuz salça yeteri miktar tuz olduğundan eklemeniz de gerekmiyor.
Hazırlamış olduğunuz bu karışıma “kısırlık” adı veriliyor, dilerseniz marula sarıp da yiyebilirsiniz.
Karışımı hazırlarken, başka bir tarafta kabuklarını soyduğunuz küçük soğanları ve doğradığınız beyaz lahanayı yumuşayana kadar haşlayın.
Görüntü olarak çamuru andırsa da tadı süper olan kısırlığa yavaş yavaş su ekleyin ve yoğurmaya devam edin.
Suyu azar azar ekleyerek bulgurlu karışımın suyla özleşmesini sağlayacaksınız.
Karışım koyu çorba kıvamında olana kadar suyu eklemeye ve karıştırmaya devam edin. Dilediğiniz baharatları ve tuz ekleyin (karışımı sulandırmış olduğunuzdan gerekli oluyor). Ekşisini de kontrol ederek, damak tadınıza uygun olacak şekilde diğer eklemelerinizi yapın.
Haşlamış olduğunuz lahana-soğanları ve tercihinize göre ekstra kavrulmuş fıstık ekleyerek servis yapabilirsiniz.
Batırık’ı yazın yaptıysanız ekstra buz eklemeniz tavsiye edilir.
Afiyet olsun 🙂
(bulgur’dan batırık’a :))
Blogger notu: emekleri için Türkan Abla’ya ve tabak tasarımları için kızı İlknur’a, o gün bu batırık’ı birlikte yiyebildiğim akrabalarıma teşekkürlerimle…
mutfak terapisi 